Hà Nội: Tọa đàm khoa học “Tương quan Tam giáo Phật - Nho - Đạo giáo thời Mạc”

PSO - Chiều ngày 26/07/2023, Tọa đàm khoa học “Tương quan Tam giáo Phật - Nho - Đạo giáo thời Mạc” do Viện Trần Nhân Tông thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội (số 144 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội) tổ chức.

Đến dự tọa đàm, về phía Phật giáo có HT. Thích Hải Ấn, Viện trưởng Học viện PGVN tại Huế; TT. Thích Tiến Đạt, Phó Viện trưởng Phân viện Nghiên cứu PHVN tại Hà Nội; TT. Thích Nguyên Đạt, Thích Không Nhiên, Phó Viện trưởng Học viện PGVN tại Huế; GS.TS Lê Mạnh Thát, Phó Viện trưởng Học viện PPGVN tại TP.HCM; cùng chư Tôn đức Tăng Ni nghiên cứu sinh, học giả, khách mời đồng đến dự.

Về phía cơ quan Trung ương có ông Nguyễn Chí Thành, Phó trưởng phòng 6, Cục An ninh Chính trị Nội bộ, Bộ Công an.

Về phía Đại học Quốc gia có PGS.TS Trần Thị Thanh Tú Trưởng ban Xúc tiến đầu tư; PGS.TS Trần Thị Kim Oanh, Trưởng Bộ môn Tôn giáo, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn; TS. Trịnh Văn Định, Trưởng phòng Quản lý Nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.

Về phía Viện Trần Nhân Tông, đơn vị tổ chức Tọa đàm có PGS.TS Nguyễn Tiến Vinh, Viện trưởng Viện Trần Nhân Tông; GS.TSKH Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng KH&ĐT Viện Trần Nhân Tông; PGS.TS Dương Thu Hà, Phó Viện trưởng Viện Trần Nhân Tông; cùng lãnh đạo các phòng chức năng, phòng chuyên môn, Trung tâm, Văn phòng và Ban thư ký Dự án, các cán bộ, giảng viên, nghiên cứu viên, nghiên cứu sinh của Viện.

Đặc biệt có các nhà khoa học đến tham dự như: GS.TS Đinh Khắc Thuân, Học viện Khoa học xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; PGS.TS Trần Thị An, Khoa Các khoa học liên ngành, ĐHQGHN; TS. Nguyễn Văn Quý, Viện Tôn giáo, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; PGS.TS Trần Thị Biển, Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội; PGS.TS Trần Thị Vinh, Viện Sử học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; TS. Phan Đăng Thuận, Viện Sử học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; GS.TS Nguyễn Hùng Hậu, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; PGS.TS Chu Văn Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Tôn giáo, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam; PGS.TS Đặng Văn Bài, Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản Văn hóa Quốc gia; PGS.TS Trần Thị Hạnh, Khoa Triết học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn; PGS.TS Trần Trọng Dương, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam; TS. Nguyễn Thọ Đức, Viện Trần Nhân Tông; PGS.TS Trần Đăng Sinh, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội và nhiều nhà khoa học khác cũng đến tham dự tọa đàm.

Mở đầu là phát biểu khai mạc của PGS.TS Nguyễn Tiến Vinh cho thấy: Tam giáo gồm Phật giáo, Nho giáo và Đạo giáo là những yếu tố cốt lõi, nền tảng của văn hóa Việt Nam. Do đó, nghiên cứu về văn hóa Việt Nam không thể tách rời nghiên cứu về Tam giáo khi thảo luận về bản sắc và đặc điểm văn hóa Việt Nam, có rất nhiều đánh giá khác nhau về vai trò của từng tôn giáo, tư tưởng và mối quan hệ giữa chúng nhưng đa phần các nghiên cứu gần đây đều công nhận quan điểm về một khung cấu trúc văn hóa tư tưởng Tam giáo dung thông, hội nhập là nổi bật, bao trùm và là diện mạo chung của văn hóa tư tưởng Việt Nam. Đồng thời, cơ cấu mối quan hệ Tam giáo là khác nhau ở từng thời kỳ lịch sử, tùy thuộc rất nhiều vào điều kiện chính trị, kinh tế, xã hội và đặc trưng văn hóa của mỗi giai đoạn đó.

Tiếp theo là bài phát biểu tham luận của GS.TS Đinh Khắc Thuân, Học viện Khoa học xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam cho rằng: Vấn đề Tam giáo trong các thời kỳ lịch sử như thời Lý (1009 - 1225), Trần (1226 - 1400), Lê sơ (1407 - 1527),... đã thu hút nhiều công trình nghiên cứu, đề cập tới, tuy nhiên thời nhà Mạc (1527 - 1677) nói chung và chủ đề tương quan Tam giáo thời Mạc nói riêng vẫn chưa được quan tâm thảo luận cả từ góc độ tư liệu, phương pháp tiếp cận cũng như các nghiên cứu đánh giá. Kế tiếp là các bài tham luận của PGS.TS. Trần Thị An, PGS.TS. Trần Thị Biển,.v.v…đã đưa ra những nhận định và phát minh nhiều điểm mới trong lịch sử thời Mạc.

Tại tọa đàm, các nhà khoa học đến từ đơn vị học thuật, cơ sở đào tạo, cơ quan tổ chức trong nước như Viện Trần Nhân Tông thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội; Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Sử học, Viện nghiên cứu Tôn giáo thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; Ban Tôn giáo thuộc Ủy ban Trung ương MTTQVN… đã trình bày tham luận hướng vào nhiều chủ đề rất hấp dẫn...

Đặc biệt GS.TS Lê Mạnh Thát, phát biểu cho tọa đàm thấy được rằng diễn đàn này công bố các phát hiện về tư liệu và giá trị của tư liệu mới về nhà Mạc, cũng như các tiếp cận, nghiên cứu mới đối với Phật giáo, Nho giáo, Đạo giáo, mối quan hệ giữa Tam giáo với nhau và với văn hóa, xã hội, chính trị, tôn giáo tín ngưỡng,… thời kỳ nhà Mạc. Thông qua đó góp phần nhận thức sâu sắc và toàn diện hơn về Tam giáo thời Mạc, đồng thời đề xuất những nhận định, đánh giá mới về một triều đại còn nhiều ý kiến tranh luận trong lịch sử văn hóa tư tưởng của Việt Nam.

Buổi chia sẻ, thảo luận tọa đàm rất sôi nổi tích cực, các nhà khoa học, các diễn giả ai ai cũng hoan hỷ vui tươi trong tinh thần từ bi trí tuệ của các nhà nghiên cứu học thuật uyên thâm hoạt bác để lại những ý kiến hay, những ấn tượng đẹp, những điều mới cho thế hệ tương lai cần tìm toài, nghiên cứu, học hỏi để làm sáng tỏ nền văn hóa văn minh lịch sử của nước nhà trong đó có Phật giáo Việt Nam luôn luôn gắn liền, đồng hành với dân tộc từ bao nhiêu thế hệ từ xưa cho đến nay. Cuối cùng chư tôn đức và các nhà khoa học chụp ảnh lưu niệm.

NS. Thích Đồng Hòa